 |
|
|
||||||||||
 |
||||||||||||
 |
||||||||||||
|
||||||||||||
 |
||||||||||||
|
|
|
|
De oudere mens In een eerder hoofdstuk hebben wij al gezien dat zowel mannen als vrouwen tot op zeer hoge leeftijd, en eigenlijk hun hele leven lang, seksueel actief kunnen blijven. Door ernstige ziekte of invaliditeit kunnen de seksuele functies natuurlijk worden aangetast of kan iedere belangstelling voor sex verdwijnen, maar dat is niet alleen voor oudere mensen zo. Het feit dat de seksuele respons bij oudere mensen wat in kracht is afgenomen betekent niet dat men er niet meer van genieten kan. Normaal gesproken houdt iemands geslachtsleven pas op bij de dood. (Zie voor details ‘De mannelijke seksuele respons’ en ‘De vrouwelijke seksuele respons’). Maar in onze westerse wereld worden oudere mensen en zelfs mensen op middelbare leeftijd vaak al van seksuele contacten afgehoudén. Men steekt de gek met hun seksuele belangstelling, omdat men vindt dat sex op latere leeftijd abnormaal, ongepast en onsmakelijk is. Weduwen en weduwnaars krijgen moeilijkheden met hun volwassen kinderen als zij willen hertrouwen, in tehuizen worden mannen en vrouwen apart gehouden en is privacy er niet meer bij; oudere patiënten krijgen van hun arts te horen dat zij een geleidelijke vermindering van hun seksuele gevoelens moeten verwachten, en oudere homoseksuelen worden uit bars en sauna’s geweerd waar zij vroeger hun contacten zochten. Vooral ten aanzien van seksuelerealties tussen mensen met een groot leeftijdsverschil is het vooroordeel groot. Een vrouw met een veel jongere echtgenoot of vriend wordt dikwijls openlijk belachelijk gemaakt en een man met een veel jongere vrouw of vriendin wordt een ‘viezerik’ genoemd. De jonge partners in kwestie worden ‘neurotisch’ of ‘gerontofiel’ genoemd, of zouden een ‘Oedipus-’ of ‘Electra-com- plex’ hebben. Maar, ondanks die benadering door buitenstaanders, kan zo’n relatie door beide partners als heel goed worden ervaren. Omdat alle mensen hetzij jong sterven, hetzij oud worden, en omdat iedere mens zijn hele leven lang behoefte houdt aan liefde en affectie, is seksuele discriminatie ten opzichte van ouderen niet humaan. Niemand die op een dergelijke manier discrimineert kan zich een echt beschaafd mens noemen. Gelukkig bestaat dat vooroordeel niet in iedere samenleving en zelfs bij ons zijn er tekenen die er op wijzen dat het beter wordt. Voor jonge mensen met een niet-westerse achtergrond zijn kracht en jeugd vaak niet zo’n obsessie. Zij weten de ervaring en emotionele stabiliteit van een oudere seksuele partner daarom meer te waarderen. Zij zijn zich soms beter van het feit bewust dat leeftijd het vermogen om seksuele bevrediging te schenken niet hoeft aan te tasten. Vooral in Amerika zijn dergelijke onbevangen en realistische opvattingen nogal eens te vinden, omdat dat land zoveel immigranten en daarom zoveel etnische groeperingen en subculturen herbergt. Ook zijn er in Amerika nogal wat geïsoleerd levende groepen mensen die een actief seksueel leven voor oudere mensen heel normaal vinden. Dat oudere mensen seksuele belangstelling hebben is bovendien nog eens vastgesteld en bevestigd in recent seksuolo- gisch onderzoek - het aantal deskundigen dat het publiek ten aanzien van dit onderwerp probeert op te voeden neemt dan ook toe. Hun werk richt zich voornamelijk op artsen, verplegend personeel, maatschappelijke werkers en andere mensen die met bejaarden werken, maar soms ook op een breder publiek. Er is duidelijk behoefte aan een algemene heroriëntatie. Seksuele activiteit kan ten zeerste aan het in stand houden van een goede gezondheid bijdragen en dient daarom te worden gestimuleerd. Ook in bejaardentehuizen en dergelijke instellingen moet met de seksuele behoeften van de bewoners rekening worden gehouden en moet men de gelegenheid hebben om behoeften op dit gebied te bevredigen. In vele gevallen is de seksuele belangstelling levendig te houden met behulp van bepaalde hormonen en door middel van een aantal oefeningen. Maar natuurlijk moet ieder mens in dit opzicht in de eerste plaats met tact en voorzichtigheid tegemoet worden getreden. Het is weliswaar niet redelijk om geen rekening te houden met de seksuele wensen van een oudere, maar het zou even verkeerd zijn om zo iemand tegen haar of zijn wil tot iets te dwingen, of om een nieuwe seksuele prestatiedwang voor de oudere mens te creëren. Net als iedereen, moeten oudere mensen het recht op een seksuele keuze behouden en hun leven naar eigen inzicht en vermogens kunnen inrichten. |