Misvormingen van de geslachtsorganen

Misvormingen van de geslachtsorganen

De meeste mensen vinden het niet meer dan normaal dat zij een gezond lichaam hebben dat goed functioneert. Mensen gaan gewoonlijk pas naar een dokter als zij ziek zijn of als zich een stoornis voordoet in de vertrouwde lichaamsfuncties. Dit geldt natuurlijk ook op seksueel gebied. Sommige mensen worden echter met onvolledige of slecht ontwikkelde geslachtsorganen geboren. Zij moeten eerst medisch worden behandeld voordat zij normale seksuele betrekkingen kunnen hebben. Dergelijke ontwikkelingsstoornissen kunnen zowel door chromosomale als hormonale afwijkingen worden veroorzaakt en kunnen de inwendige of de uitwendige geslachtsorganen betreffen, of beide. Door deze afwijkingen kunnen aandoeningen ontstaan die grote problemen opleveren. De meeste van die aandoeningen hoeven hier niet nader te worden besproken. Vele zijn tegenwoordig met succes te behandelen, net als andere lichamelijke gebreken. In de nu volgende alinea’s wordt op twee van de duidelijkste defecten op dit gebied nader ingegaan.

Nietingedaalde testikels

De testikels (de zaadballen of mannelijke kiemklieren) worden, evenals de ovaria (de eierstokken of vrouwelijke kiemklieren), gedurende de embryonale ontwikkeling in de buikholte gevormd. Maar vóór de geboorte van de jongen dalen ze vanuit de buikholte in het scrotum (de balzak). Een hoogst enkele maal dalen de testikels niet in. De reden hiervoor kan onder meer een hormoontekort zijn. Een jongen met niet-ingedaalde testikels moet vóór de puberteit worden behandeld, want testikels op lichaamstemperatuur kunnen geen zaad maken, met het gevolg dat de jongen steriel wordt. Meestal wordt de toestand normaal door een behandeling met hormonen of door een operatie.

Ook zijn er gevallen, maar die zijn nog zeldzamer, waarbij de testikels volledig ontbreken of onvolledig ontwikkeld zijn. Jongens met dit probleem kunnen ook met hormonen worden behandeld, zodat hun verdere lichamelijke ontwikkeling net als bij andere jongens verloopt. Maar ze blijven

natuurlijk altijd steriel. De chirurg kan - om niet te laten opvallen dat de testikels ontbreken - een paar kunsttestikels inbrengen.

Hermafroditisme, interseksualiteit

Vóór de geboorte ontwikkelen zich de in- en uitwendige organen van het kind (ook de geslachtsorganen) geleidelijk tot het punt dat bij de geboorte is bereikt. Een hoogst enkele maal verloopt deze ontwikkeling niet ongestoord en wordt het kind geboren met geslachtsorganen die nog niet ‘af zijn. Vaak is het moeilijk om het geslacht van zo’n kind vast te stellen, want in onvoltooide staat lijken de geslachtsorganen van jongens en meisjes bijzonder veel op elkaar. In sommige gevallen zijn er voor wat betreft het uiterlijk geen problemen, maar is er onzekerheid over de inwendige situatie. (Zie ook: ‘Het proces van seksuele differentiatie’).

Sedert de oudheid heeft men personen met zowel de mannelijke als de vrouwelijke uiterlijke geslachtskenmerken aangeduid met het woord ‘hermafrodiet’. (In de Griekse mythologie was Hermaphrodites, de zoon van Hermes en Aphrodite, een mooie, maar preutse jongeman. Toen hij de liefde van een nimf weigerde, omhelsde zij hem zó hartstochtelijk dat haar lichaam één werd met het zijne en hij letterlijk ‘twee personen in één lichaam’ werd).

Hoewel hermafroditisme (het echt dubbelgeslachtelijk zijn met zowel de mannelijke als de vrouwelijke voortplantingsorganen) bij lagere diersoorten normaal is, bestaat deze levensvorm bij hogere soorten als zoogdieren en mens niet meer, ook niet als ‘ontwikkelingsstoornis’.

HERMAFRODIET

Een hermafrodiet is een mythologisch wezen, ontstaan uit de versmelting van een man en een vrouw, met de ge- slachtsstelsels van beiden. In werkelijkheid is zo’n situatie bij de mens ondenkbaar. Ontwikkelingsstoornissen van het geslachtsstelsel worden in de geneeskunde interseksualiteit (zie aldaar) genoemd. Jongens en mannen met borstontwik- keling werden in vroeger tijden ‘hermafrodieten’ genoemd ; men dacht dat ze over magische krachten beschikten en ze waren bijzonder gezocht. Op deze oude Griekse schaal staat een dansende jonge ‘hermafrodiet’ afgebeeld.


 

Toch zijn er nog moderne klinische classificaties die de vorm ‘echt hermafroditisme’ bij mensen vermelden (bijvoorbeeld als er aan één zijde een testikelachtige, aan de andere zijde een ovariumachtige kiemklier ligt). Andere onderzoekers kiezen andere termen, o.a. pseudohermafroditisme of interseksualiteit. Deze laatste term is voor de mens de meest bruikbare.

Hoe verwarrend de terminologie - en vooral het woord hermafroditisme - kan werken, blijkt uit het feit dat aan het klassieke idee van hermafrodieten al wordt voldaan als op een afbeelding naast het mannelijke teken, de penis en het scrotum, het vrouwelijke teken, de borsten, te zien zijn. Maar een jongen die in de puberteit tijdelijk een wat opvallende gynaecomastie (= borstontwikkeling) heeft, voldoet al aan de afbeelding. In zo’n geval is er geen sprake van enige stoornis in de ontwikkeling van de geslachtsorganen, laat staan van een ‘dubbele’ geslachtelijke ontwikkeling. Het is tot nu toe niet gelukt om een eensluidende classificatie van de geslachtelijke ontwikkelingsstoornissen algemeen geaccepteerd te krijgen, waardoor er steeds verwarring blijft bestaan over het beeld dat achter een bepaalde term schuilgaat.

Met onze moderne kennis van hormonen en de moderne chirurgie kan er gelukkig veel worden gedaan om de ontwikkeling van een ‘geslachtelijk nog niet voltooid’ kind zo volledig mogelijk te maken. Met psychologische hulp kunnen ouders hun kind in de juiste sekse-rol opvoeden, ook al schept het uiterlijk van het kind in het begin misschien nog verwarring. Indien aan alle factoren aandacht wordt besteed, zal het toegekende geslacht de goede keus blijken en zal er uiteindelijk een definitief seksueel zelfgevoel ontstaan. Met andere woorden, ook al zullen sommige van deze mensen blijvend onvruchtbaar blijken, tegenwoordig kunnen zij toch veel profijt hebben van de onderzoekingen op medisch gebied en kunnen zij zich ontwikkelen tot mannen en vrouwen die verder volledig normaal zijn.

Het komt ook voor dat mannen of vrouwen zonder afwijkingen van de geslachtsorganen de uiterlijke geslachtskenmerken van de andere sekse willen hebben, omdat zij mentaal die andere sekse zijn. Dit verschijnsel heet transseksualiteit en wordt niet hier besproken, maar in de paragraaf ‘Seksuele aanpassingsproblemen’.

[Sex Atlas] [Inhoud] [Wrd. voor. - bewerkers] [Inleiding] [I - Het mensel. lichaam] [Proces v. seks. different.] [Anatom. ontwikkeling] [De rol van hormonen] [Lichaam van de man] [Lichaam van de vrouw] [Mensel. voortplanting] [Enk. licham. problemen] [II - Seksueel gedrag] [III - Seks. en maatsch.] [Literatuurlijst]